گروه استان ها خبرگزاری «حوزه»/ همزمان با افتتاح خانه بیداری اسلامی در اصفهان، خبر انتشار کتابی در بین ده عنوان کتاب که در روز افتتاحیه توسط دکتر لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی رونمایی شد، بر روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت که "الاسلام، گفتگوی صفاخانه اصفهان" نام داشت.

"الاسلام" در واقع شرح مناظره های اولین مرکز گفتگوی بین الادیانی است که در سال 1320 هجری قمری مطابق با 1281 شمسی (112 سال پیش) تحت عنوان "انجمن گفتگوی صفاخانه اصفهان" و با نام کلی"اداره دعوت اسلامیه" به دستور عالم مجاهد و شهید حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی در شهر اصفهان راه اندازی  شد.

خبرنگار خبرگزاری «حوزه» در اصفهان به سراغ محمّدکاظم نجفی، سرپرست تیم بازنویسی کتاب "الاسلام، گفتگوی صفاخانه اصفهان" رفته و در خصوص این کتاب مهم و روند انتشار آن به گفتگو پرداخته که در ادامه می آید .

*ابتدا توضیحی کلی در مورد صفاخانه ارایه دهید ؟

انجمن گفتگوی صفاخانه در واقع از ابتکارات حوزه علمیه اصفهان، به خصوص شخص حاج آقا نورالله نجفی اصفهانی بود، که به نوعی علاوه بر زعامت سیاسی آن زمان اصفهان، در کنار برادرشان آقا نجفی اصفهانی، زعامت فکری، فرهنگی و اجتماعی هم داشتند و با تاسی از ایده‌های جدیدی که در فضای آن زمان اصفهان داشتند، کارهای فکری، فرهنگی و اجتماعی خاصی را پایه‌گذاری نمودند، یکی از این اقدامات، تاسیس صفاخانه بود.

*هدف از ایجاد این مکان چه بوده؟

معتقدم که به جریان تشکیل  صفاخانه از دو منظر باید نگاه کرد، نخست آن كه در آن زمان، ساختارهای تبلیغی خلیفه گری مسیحیت در اصفهان شروع به فعالیت های خاصی می کند که به خاطر پشتوانه مردمی ارامنه در این شهر، نتایج خاص خود را داشت.

ساختار تبلیغی مسیحی شامل یک زنجیره و سلسله ساختار تبلیغی مسیحی اعم از ساخت مدرسه تا ساخت بیمارستان و نوشتن کتاب هایی در رد اسلام بوده است.

در بسیاری از شهرهای ایران می‌بیینم که پاسخ خاصی به این فعالیت ها داده و یا کمرنگ بود، اما در اصفهان آن زمان، به فاصله نسبتا کوتاهی از ساخت مدرسه، بیمارستان و نوشتن کتاب های ضد اسلامی، حدود ده مدرسه اسلامی، بیمارستان اسلامیه و همچنین انجمن گفتگوی صفاخانه اصفهان برای واکنش فعالانه در مقابل این اقدامات در دستور کار قرار می‌گیرد و در همه آنها به صورت غیرمستقیم، مثل مریض خانه اسلامیه و به صورت مستقیم در انجمن صفاخانه نقش حاج آقا نورالله کاملا  مشخص است.

شرح چرایی شکل گیری انجمن صفاخانه را محمّد علی داعی الاسلام(مناظره کننده اصلی صفاخانه و سردبیر مجله الاسلام) در شماره اول سال اول توضیح می دهد.

دومين جرياني  که وجود داشت این است که ببینیم اقتضائات آن زمان چگونه بود و در حال حاضر چگونه است، یعنی اگر حاج آقا نورالله در حال حاضر بود، به جای آن که صفاخانه را  مرکز مناظره در مورد دو دین  ابراهیمی می کرد، آن را مرکز صحبت در باب اعتقادات و وجوه مشترکی بین ادیان قرار می داد.

 ما باید این برداشت را داشته باشیم که نگاه درست به صفاخانه و تکرار آن به این معنا نیست که همان روند گذشته را ادامه داده و از اختلاف ها صحبت کنیم، بلکه امروزه پیروان ادیان ابراهیمی بیش از هر چیزی، نیازمند اجتماع به دور یکدیگر و تعامل برای اهداف مشترکی هستند.

در واقع آنچه که در اصل صفاخانه به ما یاد می دهد، همان گونه که از اسم آن مشخص است، انجمن ((مناظره)) صفاخانه نیست، بلکه انجمن (گفتگوی) صفاخانه است، یعنی اصل گفتگو است، گفتگویی که با منطق و احترام صورت می گیرد.

چند مناظره یا گفتگو در این انجمن صورت گرفته است؟

متاسفانه دقیقا مشخص نیست، گفتگوهایی که در مجله الاسلام، در مدت 4 سال رخ داده، چیزی حدود 17 یا 18 مناظره است، ولی چون چاپ «الاسلام» در سال چهارم متوقف می شود، بسیاری از مناظره ها چاپ نشده باقی می‌ماند و بنابراین اطلاعات دقیقی از سایر مناظره ها در دست نیست.

آیا نشریه الاسلام به صورت ماهنامه چاپ می شده و چند شماره از آن انتشار یافته بود؟

بله مجله الاسلام، به صورت ماهنامه به چاپ می رسیده، براساس اسناد و مدارک تاریخی، هرسال دوازده شماره چاپ شده به غیر از سال چهارم که  دو شماره بیشتر چاپ نشده، لذا در حال حاضر مجموعا 38 شماره نشریه الاسلام موجود است.

آيا كتاب نوشته شده توسط شما، درحقيقت  بازنویسی این مناظرات است؟

بله، البته بازنویسی به معنای عدم تعهد به متن نبود، تمام متن به صورت اصیل آن نسخه خوانده شده و مطالبی که اضافه گردیده،مشخصا از متن اصلی جدا شده است.

یکی از دلایلی که این پروژه بیش از یکسال وقت گروهی ده نفری را به خود اختصاص داد، این بود که مطالب کتاب به نحوی نوشته شود که  به نوعی هم برای مخاطب خاص چون مورخین، دین پژوهان و کلا مخاطب تخصصی  و هم  برای عموم مردم قابل استفاده باشد.

به خاطر همین شرح لغت و شرح جملاتی که احساس کردیم برای مخاطب عام و حتی نوجوان ممکن است مبهم باشد، در پاورقی درج کردیم لذا این حاشیه نویسی باعث زمان بر شدن کار شد.

یکی از اشکالاتی که معمولا برای تصحیح نسخه‌ها و کتاب های قدیمی به چشم  می‌خورد، این است که  بسیاری از کتاب ها برای مردم قابل استفاده نیست، کما اینکه در فضای آن زمان هم اصالتا برای عموم مردم هم بوده، امّا امروزه به دلیل تغییر نسبی زبان و لغات مورد استفاده در فرهنگ عام، می‌بیینم که تصحیح بسیاری از کتاب‌ها عملا مانند گذشته نتیجه ای برای مخاطب عام ندارد.

ما در واقع سعی کردیم این ضعف را در بازنویسی «الاسلام» نداشته باشیم، تاکنون نیز بازخوردهایی که از اقشار جامعه خصوصاً دانشجویانی که کتاب را خوانده‌اند و مخاطب های تخصصی به معنای مورخ و دین پژوه هم نبوده‌اند، خوب بوده و این افراد توانسته اند با کتاب ارتباط برقرار کنند .

در واقع می خواستید تجربه موفقیت آمیز شب های پیشاور را تکرار کنید؟

به نوعی بله. با این تفاوت که گفتگوی اسلام و مسیحیت به عنوان گفتگوی بین دینی، مخاطب بسیارگسترده تری نسبت به گفتگوی درون دینی را به خود اختصاص می دهد.

دليل نامگذاري كتاب تحت عنوان « الاسلام» چيست؟

در واقع نام کامل کتاب "الاسلام، گفتگوی صفاخانه اصفهان" است، ما به اختصار به آن "الاسلام" خطاب می کنیم، اسم کتاب در ابتدا قرار بود "شبهای صفاخانه" باشد، امّا با بررسی های به عمل آمده مشخص گردید، چون  کار بازنویسی از نسخه اصلی است، پس بهتر است اسم خود نشریه در عنوان کتاب درج شود.

آیا صفاخانه ای مشابه آن صفاخانه در حال حاضر  وجود دارد؟

حجت الاسلام ارزانی، مسئول دبیرخانه ادیان توحیدی فعالیت های بسیار خوبی در این زمینه انجام داده و یکی از اهداف وی برگزاری همایش ادیان توحیدی است که ششمین دوره آن امسال در اصفهان صورت گرفت، هم ایشان و هم استاندار محترم اصفهان، مصرانه پیگیر احیای مکانی با همان نام صفاخانه اصفهان هستند تا بحث گفتگوی ادیان در آنجا به صورت پیگیری شود.

انتهای پیام